Kultura

Z ziemi mlekiem i miodem płynącej do Polski

Wielkimi krokami zbliża się 19. już edycja Festiwalu Warszawa Singera. W tym roku po
raz pierwszy Warszawiakom będzie dane wypróbować rewolucyjnych technik ruchu i
pracy z ciałem prosto z Izraela, takich jak Gaga czy Metoda Feldenkraisa.

Joanna Bakoń

11.08.2022

Ilustracja Aleksandra Ołdak

Patrycję i Eryka połączyła miłość do ruchu. Ona – pochodząca z Wrocławia joginka i judoka. Studia medyczne w połączeniu z kursem nauczycielskim Ashtanga jogi doprowadziły ją do movementu, a movement do tańca. On – absolwent Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej w Poznaniu i tancerz Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”. Ich drogi nie przecięły się jednak w Polsce, a w Izraelu – podczas wycieczki organizowanej dla młodzieży żydowskiego pochodzenia, zwanej Taglit. Zauroczeni krajem, postanowili wrócić tam razem. Wspólnie wzięli udział w pięciomiesięcznym programie Dance Journey w zespole Kibbutz Contemporary Dance Company, zgłębiając techniki tańca współczesnego, metody Feldenkraisa i improwizacji. Wrócili do Polski z autorskim programem Move On Together Israeli Way – letnią serią warsztatów współczesnych izraelskich metod ruchu, które rewolucjonizują podejście do tańca, ćwiczeń oraz relacji z ciałem.

Patrycja i Eryk prowadzą zajęcia z movementu – alternatywnego treningu ogólnorozwojowego dla ciała i umysłu. To sposób pracy z ciałem pozwalający na zwiększenie mobilności i elastyczności, przy jednoczesnym budowaniu siły oraz wytrzymałości. Kluczem jest koncentracja i wsłuchanie się w swoje ciało, szacunek do jego możliwości, a także ograniczeń. Technika obala sztywną hierarchię panującą na sali tanecznej – każdy z nas jest jednocześnie nauczycielem i uczniem. Metoda została rozpropagowana przez Ido Portala – Izraelczyka, który rozpowszechnił na całym świecie to pojęcie. Kultura fizyczna to dużo więcej niż trening – mówi para – ruch kształtuje nasz charakter i wpływa na całe nasze życie.

Podkreślają również silną inspirację metodą Feldenkraisa – alternatywnej techniki terapeutycznej, łączącej w sobie elementy autohipnozy oraz pracy z ciałem. Została opracowana przez Mosze Feldenkraisa, doktora fizyki i judokę, który najpierw sobie, a następnie innym pomagał po kontuzjach, wypadkach i traumach. Jest to praktyka ruchowa, która rozwija świadomość ruchu i działań, zmieniając nawykowe odruchy w świadome decyzje na drodze zrozumienia wyuczonych sposobów reagowania np. w sytuacjach stresu, bólu czy trudności i wyzwania. Jej głównymi założeniami są tzw. świadomość poprzez ruch oraz funkcjonalna integracja.

Tę praktykę zaprezentuje Warszawiakom Marta Górna-Wiszniewska – edukatorka, terapeutka, teoretyczka tańca. W 2019 roku rozpoczęła czteroletni trening metody Feldenkraisa w Instytucie Feldenkraisa w Wiedniu ze specjalizacją nauczycielską techniki „Świadomość poprzez Ruch”. Jest członkinią Austriackiego Stowarzyszenia Metody Feldenkraisa oraz założycielką Neuropracowni – miejsca, które wspiera ludzi w ich psychofizycznym rozwoju poprzez delikatną pracę z ciałem i układem nerwowym. Pracuje zarówno metodą Feldenkraisa jak i doświadczenia somatycznego. To wieloletnia eksploratorka różnorodnych form tańca i metod świadomej pracy z ciałem, nieustająco zafascynowana sposobem w jaki metoda Feldenkraisa porusza, wspiera i harmonizuje.

Mówiąc o doświadczeniu somatycznym, nie sposób nie wspomnieć Gagi – języka ruchowego opracowanego przez Ohada Naharina, wieloletniego dyrektora artystycznego (1990–2018) i choreografa Batsheva Dance Company w Tel Awiwie. Początkowo Gaga została pomyślana jako sposób usprawnienia komunikacji między Naharinem a tancerzami, bowiem na początku swojej kariery często doświadczał on frustracji z powodu nieefektywności czy nawet niemożności przełożenia swoich pomysłów na język mówiony. Dlatego zdecydował się wypracować inną mowę – ściśle zespoloną z naturalnymi odruchami ciała. Gaga operuje typowym tylko dla siebie słownictwem, znacznie odmiennym od klasycznego reżimu plié i relevé. Występują w nim pojęcia takie jak: biba – odciąganie ciała od kości kulszowej; pika – aktywacja punktu nad kością łonową; tashi – poruszanie się ze stopami “przyklejonymi” do podłogi. Dziś Gaga służy nie tylko profesjonalnym tancerzom, ale również zwykłym ludziom zainteresowanym głębszym zrozumieniem własnej cielesności. Poprzez rozbudzenie wyobraźni zajęcia pozwalają budować elastyczność, wytrzymałość i zwinność, lecz przede wszystkim cieszyć się przyjemnością płynącą z ruchu.

Zajęcia z Gagi poprowadzi nietuzinkowy polski-izraelski duet. Kornelia Lech jest artystką, tancerką, choreografką i nauczycielką Gaga Movement Language. Pochodzi z Murowanej Gośliny pod Poznaniem; ukończyła Ogólnokształcącą Szkołę Baletową w Poznaniu. W 2010 roku rozpoczęła pracę w Polskim Teatrze Tańca w Poznaniu, a w 2017 roku jako pierwsza Polka w historii dołączyła do Batsheva Dance Company – The Young Ensemble. Następnie została zaproszona jako gość do Batsheva Dance Company do udziału w spektaklu Ohada Naharina zatytułowanym „Last Work”. Obecnie mieszka w Tel Awiwie i pracuje jako niezależna artystka, tworząc ze swoim partnerem Erezem.

Erez Zohar rozpoczął naukę tańca jako członek lokalnych izraelskich zespołów, takich jak Hora Jerusalem i Jerusalem Tap Dance Company. Następnie otrzymał kilka stypendiów tanecznych, w tym Sharetta z America-Israel Cultural Foundation oraz z Ministerstwa Kultury i Edukacji Izraela. Jest absolwentem Wyższej Szkoły Muzyki i Tańca w Jerozolimie. W 2002 roku dołączył do prestiżowego programu Batsheva Ensemble i tańczył z Batsheva Dance Company w latach 2005–2012 oraz 2017–2019. Występował w repertuarze wybitnych choreografów: Ohada Naharina, Marlene Monteiro Freitas, Sharon Eyal i Yasmeen Godder. Sam zadebiutował autorskimi choreografiami w kilku programach Batsheva Dancers Create. Erez zaczął nauczać Gagi w 2003 roku – w ciągu ostatnich trzynastu lat prowadził warsztaty na całym świecie. Obecnie jest niezależnym tancerzem i twórcą oraz certyfikowanym terapeutą w metodzie Ilana Leva.

Urodzony w 1939 roku Ilan Lev dotarł do ruchu wyboistą ścieżką prowadzącą przez rolnictwo i ekonomię. Od ponad trzydziestu lat jest terapeutą ruchowym, czerpiącym z metody Feldenkraisa, bioenergii i refleksologii. To właśnie one dały podwaliny jego autorskiemu warsztatowi. Metoda Ilana Leva to forma pracy z ciałem wykorzystywana do usuwania dolegliwości bólowych, chronicznych napięć oraz szeroko pojętych dysfunkcji organizmu ludzkiego. Centralne pojęcia metody stanowią bez-wysiłek, chaos i oddawanie ciężaru. Praca metodą ILM pozwala pacjentowi rozwinąć potencjał i uwolnić się od blokad funkcjonalnych.

Warsztaty metody Ilana Leva wyglądają zjawiskowo – uczestnicy leżą na ustawionych w kole stołach masażowych i oddają się w ręce wsłuchujących się w ich ciało terapeutów. W Warszawie przeprowadzi je międzynarodowe trio: Tomasz Pomersbach, Diana Mazurkiewicz i Ady Elzam.

Tomasz Pomersbach jest polskim tancerzem, nauczycielem ruchu i praktykiem metody Ilana Leva. Pochodzi z Wrocławia, gdzie stawiał pierwsze kroki w tańcu. Taniec współczesny studiował w London Contemporary Dance School, a zawodową karierę taneczną rozpoczął w 2010 roku w Polskim Teatrze Tańca w Poznaniu. Przez ponad 3 lata pracy w zespole występował w spektaklach polskich i zagranicznych choreografów, m.in. Andrzeja Adamczaka, Ohada Naharina, Jo Strømgrena, Ewy oraz Pauliny Wycichowskich. Od 2014 roku pracuje jako tancerz niezależny, na stałe związany z Pink Mama Theatre z siedzibą w szwajcarskim Bernie. W ostatnich latach jego zainteresowania stopniowo przesuwają się z dziedziny tańca rozumianego jako sztuka sceniczna, stawiająca wobec tancerza wymóg określonych umiejętności technicznych, w kierunku tańca jako dialogu z samym sobą oraz ludźmi; praktyki ruchu dającej przestrzeń, rozwój i radość. W 2017 roku Tomasz podjął szkolenie na praktyka ILM w ramach pierwszego kursu metody organizowanego poza granicami Izraela. Od 2019 roku działa jako certyfikowany praktyk ILM. Prowadzi regularną praktykę we Wrocławiu i udziela sesji gościnnych w europejskich miastach.

Diana Mazurkiewicz jest absolwentką malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Od osiemnastu lat zajmuje się terapia manualną; wykonuje też masaże lomi lomi nui, czterech żywiołów i misami tybetańskimi. Otacza pacjentów opieką, zapewniając ukojenie ciała i duszy. Od 2019 roku jest certyfikowaną praktyczką metody Ilana Leva.

Ady Elzam jest izraelskim tancerzem, choreografem i pedagogiem z wieloletnim doświadczeniem. Fascynują go zdolności naszego ciała do adaptacji, uczenia się, leczenia, zmian, oraz poczucia jedności z innymi. Został praktykiem Metody Ilana Leva od 2011 roku. Był osobistym asystentem jej autora i towarzyszył mu w jego kursach w latach 2012–2014. Ady mieszka w Brukseli, gdzie prowadzi prywatną praktykę ILM, jak i zajęcia z eksploracji ruchu, improwizacji oraz zajęcia ruchowe Ilan Lev.

Ostatnim z prezentowanych technik jest izraelski folklor – tradycyjne tańce ludowe stworzone, żeby zjednoczyć mieszkańców, wspomóc budowanie wspólnoty i pogłębić ich więź z krajem. Są tańczone najczęściej w okręgu lub w linii. Do dziś w wielu miejscach w Izraelu natknąć się można na grupy liczące kilkadziesiąt osób tańczących horę – na przykład w sobotnie popołudnie na telawiwskiej plaży.

Niedługo taki obraz zawędruje do Warszawy za sprawą Miriam i Natalii Hakenberg. Siostry rozpoczęły swoją przygodę z tańcami izraelskimi w 2002 roku w Zespole Tańca Izraelskiego „Snunit” w Warszawie. Tańcząc w Polsce i na warsztatach zagranicznych, odkryły jednoczący charakter tańców izraelskich, które z biegiem czasu stały się nie tylko ich hobby, ale również życiową pasją, którą pragną dzielić się z innymi. W tym celu ukończyły kurs dla instruktorów tańców izraelskich na uniwersytecie w Tel Awiwie. Ich ulubionym aspektem izraelskich tańców ludowych jest doświadczenie jedności i wspólnoty z innymi tancerzami. Od 2013 roku organizują Festiwal Tańca i Kultury Izraelskiej “Polin Rokedet – Roztańczona Polska”.

Wszystkie warsztaty odbędą się w sali rytmiki Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina (ul. Okólnik 2) w dniach 27–31 sierpnia w ramach 19. Festiwalu Kultury Żydowskiej „Warszawa Singera”.

Joanna Bakoń

Czytaj Więcej

Z_ziemi_mlekiem_i_miodem
Z ziemi mlekiem i miodem płynącej do Polski
Wielkimi krokami zbliża się 19. już edycja Festiwalu Warszawa Singera. W tym roku po raz...
DADD0FF1-1239-42D0-A3D2-5C01774B8447
If I were a Piekarnia in Warsaw
Ciekawe, czy jako dziecko Jurek umiał grać w chowanego. W końcu jego dzieciństwo nie trwało...
590_9983
Grać w chowanego ze śmiercią. "Kryjówki" Natalii Romik
Ciekawe, czy jako dziecko Jurek umiał grać w chowanego. W końcu jego dzieciństwo nie trwało...
matkapolka_1
Matka Polka też człowiek – czyli o tym, że macierzyństwem można być zmęczonym
Są takie dni, kiedy chowam się pod kołdrę, gaszę światło i po prostu płaczę. Mam wtedy ochotę...
Chagall_MNW_fot_Bartosz_Bajerski_Muzeum_Narodowe_w_Warszawie_03
Mit ale zibn finger. Powrót Marca Chagalla do Polski
Wskrzeszony w powieści amerykańskiej pisarki Dary Horn i zapytany o sens swojego dzieła...
PROM_V2
Lato w Promie
Wiosna… Wciąż jeszcze wiosna. Ale już niebawem Ziemia maksymalnie wychyli się w kierunku...
Czlowiek_antykwariat_V2
Rzeka podziemna
Wiadomość, że naukowcy szykują się do odkopania na Żoliborzu rzeki Drny, płynącej niegdyś...
granica
Gdzie jest granica pomocy?
24 lutego, godzina 8.30. Dzwoni budzik. Kolejny zwykły dzień. Wstaję z łóżka, włączam czajnik...